Žabljak Crnojevića, 2009

Istorija Crne Gore je kao uzbudljivi roman. Stalno se prepliću istine sa legendama o junacima i bitkama u utvrđenim gradovima.

Na prostoru Crne Gore nalazi se veliki broj značajnih srednjovjekovnih utvrđenja. Mnoga od njih su nosila nazive gradova. Odolijevajući vremenu i osvajačima, traju i svjedoče o burnoj prošlosti Crne Gore.

Na Skadarskom jezeru i u njegovoj okolini nalaze se mnoge utvrde iz prošlosti. Jedna od njih je i Žabljak Crnojevića. Od Podgorice je udaljen petnaestak kilometara. Do njega vodi put od Golubovaca, preko Vukovačkog mosta na rijeci Morači, južno do sela Ponari i uski asfalt do podnožja zidina grada.

Žabljak Crnojevića se pominje u X vijeku, za vrijeme dinastije Vojislavljevića, koja je vladala prostorom Duklje.

Žabljak je bio prijestoni grad dinastije Crnojevića, prvo Stefana, a potom Ivana, sve do 1478. g. kada ga zauzimaju Turci и држе do 1878. g.

Do grada je nekad vodio Stari most sa  šest lukova. Njime su projahali mnogi vitezovi i junaci. Most je pritisnut nasipima šljunka sa svih strana. Rijeka ispod njega više i ne teče. Od mosta put vodi śevernom padinom. Širok je skoro tri metra, blagog je uspona i veoma dobro očuvan. Seoska crkva i groblje su iznad sela.

Tvrđava Crnojevića izgleda kao zakačena o nebo.  Ispred kapije Grada, pored puta su ostaci veće vlastelinske kuće, sa očuvanom listrom i zapadnim zidom, isklesanim prozorskim otvorima koji gledaju u prostranstva jezera.

Kapija Grada  Crnojevića je sa istočne strane ispod kružne kule. Ispred glavne kapije, koja je prilično mala za veliki grad, sa lijeve strane pruža se polukružna uređena zaravan, na donjem bedemu, širine oko sedam metara i prostire se do pod južne zidine Grada. Gornji plato, do koga vode strme stepenice, je ravan i travnat. Na istočnoj strani su očuvane zidine hladne i vlažne tamnice, sa malim ulaznim vratima i prozorom. Iz prozorskog otvora izbijene su čvrste rešetke. Tamnica je duga oko šest, a široka četiri metra. Pod je zemljani sa voltanim svodom i kamenim krovom.

Na visokom bedemu iznad zaravni, nalaze se ostatci crkve Svetog Đorđa, čiji su južni zidovi bolje očuvani. Većina otvora Crkve, prema Vranjini i Lesendru, zazidani su.

Na ulaznom platou, prema zapadu, okrugla kula osmatračnica stražari nepregledna polja u podnožju i Skadarsko jezero. Na osmatračnici je, prije pedesetak godina, podignut spomenik Kenju Jankoviću, junaku i dvostrukom osvajaču ove tvrđave.

Kenjo Janković sa družinom je u dva navrata osvojio Žabljak, kojeg su u to doba držali Turci. Ostala je priča da su “Kenjo i družina, zaklali magarca, meso pobačali psima ispod grada, kako ih ne bi otkrio njihov lavež.” Sa śeverne strane, tokom noći, uspeli su se stubama. “Kada je Kenjo vidio da su se svi popeli, gurne stube niz bedem. Nema povratka, nego da se osvaja grad ili gine.” I tako oni zauzmu grad, ali ga Velike sile vrate Turskoj.

Debeli kameni zid, visine preko šest metara, dijeli gornji plato tvrđave na dva dijela. Mala vrata, vode prema dvoru Crnojevića.

Unutrašnjost tvrđave je narušena nakon Prvog svejtskog rata. Za vrijeme vladavine Karađorđevića, kamenje sa građevina i zidina ugrađivano je u objekte koji su služili za žandarmeriju, nakon toga školu, a kasnije miliciju.

Oko grada Žabljaka je Ceklinsko polje. To je žitnica stare Crne Gore. Ovođe i sad imaju imanja: Rijeka Crnojević, Dujeva, Drušići, Rvaši.

U kućama ispod Žabljaka Crnojevića je sve manje stanovnika. U selu, ispod Žabljaka, žive Ceklinjska bratstava: Tatar, Gazivoda, Janković, Jovićević, Dajković, Dragojević, Mihaljević, a ima još i Vukčevića, Čelebića, Brnovića i jedna kuća Tomanovića.

Ispod grada, sa zapadne strane, bilo je selo koje se zvalo Salkovina. Potonulo je u blatu, pa sada više nema ni kućišta.

Žabljaku Crnojevića je potreban parking, putokazi, table sa planom grada, brošure o njegovoj istoriji. Ostalo mogu da odrade ljubazni i gostoprimljivi mještani koji su pravi vodiči kroz vrijeme grada vječitog trajanja.